Historia piłki nożnej - jak i kiedy powstała piłka nożna?

Piłka nożna najpopularniejsza dyscyplina sportowa na świecie, która posiada bogatą historię. Sprawdź skąd pochodzi football i jak zmieniał się przez lata!

Początki piłki nożnej - jak powstała piłka nożna Początki piłki nożnej - kiedy powstała i jak stała się popularna ta gra

Prawie dwa wieki temu, gdy tworzono pierwsze reguły gry w sport, który dziś znamy jako piłka nożna, mało kto spodziewał się, jak bardzo popularna się ona stanie. Jakie były początki piłki nożnej i jakie wydarzenia w Wielkiej Brytanii doprowadziły do powstania gry w tzw. „nogę”?

Początki piłki nożnej - jak powstała piłka nożna

Piłka nożna w obecnej formie ma swoje początki w XIX wieku, jednak zaczęła kształtować się juz w starożytności. Samo słowo „futbol” jest tu o tyle istotne, że początki piłki nożnej, jak i innych sportów opierających się na zdobywaniu punktów przy pomocy owalnej lub okrągłej piłki takich jak rugby, futbol amerykański, futbol australijski są wspólne.Istnieje wiele aktywności, od których pochodzić może dzisiejsza „noga”. Są to na przykład gry Rzymian lub Greków. W Starożytnej Grecji jako rozrywkę traktowano grę episkyros, z której następnie stworzono rzymską grę harpastum. Różne gry związane z okrągłym lub owalnym przedmiotem znali także Chińczycy, Celtowie, Wikingowie, Indianie, Eskimosi, Aborygeni czy też Maorysi. W przeszłości grano w futbol ludowy - jednym z bardziej rozbudowanych była chińska gra, której zasady spisano w III wieku p.n.e., a trafiła między innymi do Korei i Japonii. Jej nazwa to cuju. Wszystkie gry ruchowe, które przyczyniły się do powstania tak zwanej „nogi”, mają części wspólne. Na przykład w większości z nich celem gry jest umieszczenie piłki w bramce przeciwnika. W ten sposób zdobywa się punkty, czyli tak zwane gole i drużyna, która zdobędzie więcej goli, wygrywa w danym spotkaniu. Współczesna gra narodziła się, jak już wcześniej wspominaliśmy w XIX wieku. Doszło do tego w Wielkiej Brytanii, która stała się wtedy centrum rewolucji przemysłowej i na podmiejskich łąkach tworzono boiska, a także zaczęto używać okrągłej, skórzanej piłki nożnej do gry przez szkoły publiczne, które zauważyły pozytywny wpływ gier ruchowych na rozwój fizyczny młodzieży. Dodatkowo rozwój tej dyscypliny, która wtedy była zaledwie grą ruchową został mocno napędzony przez stworzenie kolei, która umożliwiła szybkie przemieszczanie się po kraju i co za tym idzie rywalizację pomiędzy szkołami, czy też drużynami z różnych jego zakątków. Początki futbolu nie były proste, gdyż miał on sporo fundamentalnych problemów, a jednym z nich był brak jakichkolwiek zasad ustalonych odgórnie. Najczęściej reguły gry ustalano przed rozpoczęciem spotkania i zmieniały się one w zależności od miejsca rozegrania meczu, czy też tego, jakie drużyny w nim uczestniczyły. Zmieniło się to w I poł. XIX wieku. Z dzisiejszej perspektywy może wydawać się to dziwne, gdyż obecnie nie mamy kilku wersji piłki nożnej i na całym świecie gra się z pomocą ujednoliconych zasad. 

Historia piłki nożnej — powstanie pierwszych zasad gry w piłkę nożną oraz federacji i nowe rodzaje rozgrywek

Pierwsze zasady gry zostały spisane na wyspach brytyjskich, w Rugby School w 1845 roku. Znacznie ważniejsze z perspektywy rozwoju są jednak inne daty. Pierwsza z nich to rok 1848. Doszło wtedy do spotkania 12 zespołów i w efekcie tego spisane zostały reguły w Cambridge, które rozpoczęły proces oddzielania „nogi” oraz rugby. Jedną z największych różnic jest dotykanie futbolówki rękomi, które jest typowe w grze w piłkę ręczną, lecz w nożnej jest zakazane i zawodnik, który dotknął piłki ręką, jest zazwyczaj karany przez arbitra spotkania. Możemy to zawdzięczać właśnie wyżej wspomnianym regułom, które miały premiować kopnięcie piłki do gry, jako najlepszy sposób na jej użycie. Inne ważne zasady zostały stworzone przez najstarszy klub piłkarski na świecie, Sheffield Football Club, który założony został 24 października 1857 roku. Gdy to się stało, spisane zostały również przepisy gry, które wyróżniały się na przykład tym, że nie istniała zasada spalonego. Z racji braku arbitrów pojęciem znanym nie był również faul. To co również udało się wtedy wymyślić i zaimplementować to np. rzut wolny czy rzut z autu. Wydarzenia takie jak na przykład spisanie w 1848 roku w Cambridge reguł gry, czy też rok 1857, w którym powstał Sheffield Football Club i reguły gry znane w północnej Anglii doprowadziły do tego, że należało stworzyć organ, który będzie zarządzał spotkaniami poprzez ustalanie zasad, czy też ich organizację. Tak właśnie założono FA, czyli The Football Association. Angielski związek piłki nożnej jest najstarszym tego typu na świecie i dzięki niemu dziś ta gra należy do najpopularniejszych sportów na świecie. Angielski związek na początku był stworzony przez dwanaście drużyn z Londynu i okolic. Zasady różniły się od tych opracowanych przez pierwszy klub piłkarski na świecie, który dodatkowo prowadził wtedy własną organizację. Aby jednak spróbować przekonać jak najwięcej drużyn do dołączenia do FA powstał najstarszy w historii tej dyscypliny puchar dziś znany jako Puchar Anglii. Inauguracja miała miejsce w 1871 roku i data ta jest niezwykle istotna dla historii całej gry (I mecz tego pucharu), a w 1872 roku poznaliśmy jego zdobywcę, którym była drużyna Wanderers FC. Z dzisiejszej perspektywy było to naprawdę wielkie wydarzenie, gdyż nie istniały jeszcze inne rodzaje rozgrywek, takie jak całoroczne, zorganizowane ligi. Do powstania rozgrywek ligowych doszło niewiele później. Przyczyniła się do tego profesjonalizacja dyscyplina po tym, jak FA umożliwiła zakładanie profesjonalnych drużyn i płacenie zawodnikom za grę. Dlatego w 1888 roku dwanaście drużyn założyło Football League, czyli rozgrywki, które są przodkiem jednej z najpopularniejszych lig piłkarskich na całym świecie. W okresie, gdy rozgrywano inauguracyjną edycję FA Cup, angielska organizacja określiła również, jak mają wyglądać pierwsze piłki w jakikolwiek sposób regulowane odgórnie. Miały one mieć wagę od 13 do 15 uncji oraz obwód wynoszący pomiędzy 27, a 28 cali. Piłki były skórzane, a we wnętrzu znajdował się pęcherz, dzięki któremu kopanie ich nie stanowiło problemu i mogły one po uderzeniu polecieć przed siebie. 

Unifikacja futbolu w Anglii, nowe sposoby gry i profesjonalni zawodnicy

W 1877 roku ostatecznie doszło do unifikacji dwóch największych związków w Anglii i doprowadziło to m.in. do przyjęcia przez FA zasad takich jak istnienie rzutu wolnego, rzutu z autu, czy nawet poprzeczek, w które wcześniej bramki niekoniecznie były wyposażone. Dzięki temu spotkania można było rozgrywać na znacznie wyższym poziomie niż dotychczas, a także powstawały kolejne związki i organy takie jak IFAB, która kontroluje i tworzy przepisy gry w piłkę od 1886 roku aż do dziś. Jedne z reguł, które dziś wydają się oczywiste, a wtedy dopiero je wprowadzono to m. in. rzut karny, obecność sędziów, bramkarza, czy też wydzielenie w pola karnego. Sami Anglicy przypisują sobie stworzenie tej gry, lecz nie można odmówić w tym udziału również innym narodom. Dla przykładu Szkoci wprowadzili do gry podania, co pozwoliło na znaczący rozwój piłkarzy. Szkocja jest krajem, w którym futbol jest równie stary, co w Anglii. Ich reprezentacja rozgrywała towarzyskie spotkania z Anglikami jeszcze w latach 60. i 70. XX wieku i do dziś radzi sobie nieźle pomimo tego, że populacja tego kraju jest naprawdę mała, przez co trudniej jest trafić na dobrych graczy. Sama międzynarodowa federacja piłki nożnej, czyli FIFA to z kolei twór francuski, który powstał w 1904 roku z inicjatywy Francuzów, Belgów, Duńczyków, Holendrów, Szwedów, Niemców, Szwajcarów, a także hiszpańskiego Realu Madryt, który dziś jest jednym z najbardziej zasłużonych klubów w historii. Anglicy nie byli wtedy zbytnio chętni na dołączenie do FIFA, lecz udało się to w 1905 roku. W tamtym czasie ta dyscyplina sportowa była obecna już nawet na olimpiadzie, lecz nie posiadała własnych mistrzostw. FIFA pracowała niesamowicie ciężko i dzięki temu w 1930 roku udało się zorganizować mistrzostwa świata, które odbyły się w Urugwaju.

Historia polskiej piłki

Historia polskiej piłki jest nieco młodsza z racji na to, że nasz kraj dopiero w 1918 roku odzyskał niepodległość. Pierwsze spotkania na naszych ziemiach rozgrywano jednak już w 1984 roku. Gra w Polsce rozpoczęła się przede wszystkim w Galicji w takich miastach jak Lwów, czy też Kraków i to właśnie pomiędzy ekipami z tych dwóch miast rozegrano najstarszy w historii mecz na polskich ziemiach. Zaledwie rok po odzyskaniu niepodległości powstała podobna organizacja do angielskiej FA, czyli Polski Związek Piłki Nożnej, który istnieje do dziś i odpowiada za takie kwestie jak szkolenie młodych zawodników, rozgrywki profesjonalne oraz amatorskie, reprezentację polski, organizacje terminarza dla lig w Polsce, przyznawanie licencji klubom piłkarskim, czy też szkolenie sędziów i wiele więcej. Jeśli chcesz dowiedzieć się wiecej na temat piłki nożnej, śledź regularnie naszego bloga i stronę klubu sportowego Elana Toruń. Znajdziesz tam aktualności ze świata piłki oraz przydatne informacje dotyczące gry, jej zasad i porady związane z treningami.